در این مطلب شما با جزئیات طرح فرش آشنا خواهید شد.

حاشیه

معمولاً به دو شکل باریک و پهن اطراف طرح مرکزی فرش را میپوشاند و وجود یک حاشیه پهن در میان حاشیه های باریک باعث میشود تا تعداد آنها فرد باشد.

لچک

به یک چهارم نقشه میانی با شکلی مشابه و یا اکثرا متفاوت با آن در چهار گوشه متن فرش در اصطلاح قالی بافان لچک می گویند و اگر این لچک ها توام با ترنج باشند طرح را لچک و ترنج می نامند.

زمینه

بخشی است در میان فرش که گلها و اجزا طرح بر روی آن نقش بسته اند و اغلب در رنگهای لاکی، کرم و سرمهای انتخاب میشود.

کلاله

در بالا و پایین ترنج میانی غالبا دو سر ترنج بافته می شوند که در اصطلاح طراحان ، شمسه و یا کلاله نامیده می شوند . گاهی ممکن است این کلاله ها با تعداد زیاد تمامی محیط ترنج را در برگیرد . از آنجایی که برخی از این شمسه ها شکل خربزه را تداعی می کنند در اصطلاح آن را ترنج خربزه ای می نامند ونمونه بارز آن ترنج فرش تاریخی اردبیل است.

کتیبه

در حد فاصل ترنج و سر ترنج گاهی شکلی به نام کتیبه ترسیم می شود که در آن ممکن است نام اشخاصی نوشته شود.

ترنج

به بخش مرکزی فرش که معمولاًدایره ، بیضی ، لوزی و یا چند پره باشد ترنج گفته میشود.هرگاه چند ترنج داخل یکدیگر قرار گرفته باشند ترنج را تودرتو و یا به عبارتی کاسه نیم کاسه می نامند . در صورتی که ترنج در متن فرش حالت پیشرفته و مسلط را داشته باشد به آن ترنج مداخل می گویند (نمونه فرش های هریس). اندازه ی ترنج در فرش های نقاط مختلف تغییر می کند . به عنوان مثال در قالیچه ها و قالی های بافت اصفهان ، کاشان ، نایین و آباده ابعاد آن کوچک و در فرش های تبریز ، هریس و مشهد تا حدودی بزرگ تر است . در برخی از طرح های ترنج دار به جای ترنج واحد میانی به دو یا سه ترنج کوچک در امتداد یک خط عمودی (بیشتر در شکل های هندسی) و گاهی چندین ترنج در متن فرش با فاصله های منظم دیده می شود .

سرترنج

معمولاً در ابتدا و انتهای طرح ترنج قالبی به همراه اجزا طرح کشیده میشود که اصطلاحاً به آنها سرترنج میگویند.

منبع: همیار فرش