به هرگونه گستردنی بافتنی «فرش» میگویند که شامل «قالی»، «گلیم میشود اما به فرش پرزدار «قالی» گفته میشود و البته آن چیزی که باعث میشود قالی از قالیچه متفاوت شود، متراژ آن است. فرشهای پرزداری که مساحت آنها 6 متر به بالا باشد، قالی نامیده میشود و به فرشهای پرزداری که مساحت آنها 6 متر یا کمتر از آن باشد «قالیچه» میگویند. خوب است بدانید که کوچکترین قالیچهها را هم با مساحت یک تا یک و نیم متر، برای پشتی میبافند..

به غیر از قالی تعداد دست بافته های این حرفه بیش از 50 نوع است که اکثریت آن کاربری فرش را داشته و بقیه برای زندگی دارای کاربرد خاص و حائز اهمیت است. تفاوت از اینجا آشکار میشود که به هر گستردنی قالی نمیگویند، ولی به هر گستردنی فرش میگویند. مانند گلیم، جاجیم، زیلو، گبه، خرک، پشتی، کلگی، کناره، ذرع و نیم، قالیچه و...

این در حالی است که فقط یکی از تمام این بافتهها قالی یا همان فرش دستباف خودمان است که باید دارای مشخصاتی چون تاروپود و پرزدار باشد و پرزها دورتادور تارهای فرش گره خورده باشند. اما تعاریف مهمترین بافتههای کشورمان به صورت زیر است:

جاجیم

جاجیم فرشی است ضخیم شبیه گلیم که راهراه و رنگین بافته میشود و به عنوان زیرانداز مورد استفاده قرار میگیرد. آن را از نخهای رنگین پنبه های یا پشمی و بعضا از کرک میبافند. بهترین جاجیم در بین ایلات و عشایر بویژه ایلات ترکمن و نیز آذربایجان و کردستان بافته میشود. انواع این نوع زیرانداز عبارتند از: جاجیم پشمی یا پشم در پشم، جاجیم پشم و پنبه که تار آن از نخ پنبه و پود آن از نخ پشم است، جاجیم ابریشم و پنبه که تار آن از نخ پنبه و پود آن از نخ ابریشم است و جاجیم ابریشمی یا ابریشم در ابریشم که بسیار کمیاب و تزئینی است.

گبه

این بافته نیز نوعی قالی است؛ یعنی به غیر از تاروپود، پرز هم دارد اما فرش فروشان موقع تقسیمبندی انواع قالی، گبه را به عنوان قالی حساب نمیکنند و آن را یکی از انواع فرشها معرفی میکنند؛ شاید چون ضخامت پرز و طول گره آن نسبت به پرز انواع قالی، بسیار کلفتتر و بلندتر است.

گبه دستبافتی مخصوص عشایر بوده و البته امروز به شکل سفارشی در کارگاههای قالیبافی شهری هم تولید میشود. گبه نقشه ندارد و طرحهایش ذهنی است؛ یعنی بافنده، براساس ذهن خود یا منظرهای که میبیند، نقش حیوان، آدم و درخت یا حتی اشکال هندسی را میبافد. اندازه گبه معمولا از یک و نیم تا چهار و نیم متر است و بزرگتر از این متراژ را تقریبا نمیتوانید در بازار پیدا کنید.

امروزه صنعت فرش ماشینی با استفاده از دستگاه های مجهز قادر به بافت انواع گبه و گلیم هستند و می توانند طرح های جذاب و شکیل گبه را بافت کنند و شرکت شادلین فرش کاشان از این قاعده مستثنی نیست ونقش و طرح های زیبا از گبه را بافت کند.برای مشاهده طرح های بیشتر به سایت اینترنتی ما بخش گبه مراجعه نمایید.